Đờm là chất tiết đường hô hấp bao gồm chất nhầy, hồng cầu, bạch cầu mủ… được tống ra khỏi cơ thể qua đường hô hấp dưới. Để xác định nguyên nhân gây ho có đờm và cách điều trị, bạn có thể tham khảo những thông tin hữu ích qua bài viết sau.
Đờm là gì?
Đờm là chất dính đặc thấm quanh cổ họng khi chúng ta mắc bệnh. Tuy nhiên, đa số chỉ để ý đến khi cơ thể bị vấn đề. Nhưng có thể bạn chưa biết cơ thể vẫn luôn tiết chất nhầy này. Lớp màng nhầy sản xuất ra đờm với mục đích bảo vệ và hỗ trợ hệ hô hấp. Những màng này có ở:
- Miệng
- Mũi
- Họng
- Xoang
- Phổi
Đờm có tính nhớt cao để giữ lại bụi, chất gây dị ứng và vi khuẩn. Khi khỏe mạnh, đờm thường loãng và không gây khó chịu. Khi cơ thể bị ốm hoặc tiếp xúc nhiều với dị vật nhà đờm trở nên đặc hơn và dễ nhận thấy hơn do giữ lại các tác nhân lạ này.
Đờm là thành phần bình thường trong hệ hô hấp, nhưng nếu gây khó chịu, bạn có thể tìm đến phương pháp làm loãng hoặc đào thải đờm ra khỏi cơ thể.
Nguyên nhân gây ho có đờm
Tất cả các yếu tố kích thích gây tăng tiết dịch nhầy ở niêm mạc đường hô hấp đều có thể gây ho có đờm. Nguyên nhân xuất phát từ phổi (bệnh lý phổi) có thể là:
- Viêm phổi
- Viêm phế quản
- Viêm hầu họng
- Hen phế quản
- Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)
- Lao phổi
- Các bệnh lây nhiễm đường hô hấp (ho gà, sởi, rubella, thủy đậu…)
Ngoài ra còn có các yếu tố nguy cơ từ ngoài phổi như:
- Suy tim sung huyết
- Trào ngược dạ dày thực quản (GERD)
- Thói quen sử dụng thuốc lá, rượu bia, cà phê hoặc môi trường sống quá khô
Triệu chứng đau họng kèm ho đờm
Đau họng kèm ho đờm là dấu hiệu của một bệnh lý, thường gặp nhất là các bệnh về hô hấp. Nếu đau họng kèm theo đờm là biểu hiện của viêm trong đường hô hấp, có thể xuất hiện thêm các triệu chứng sau:
Viêm đường hô hấp trên:
- Sổ mũi, nghẹt mũi
- Hắt hơi, chảy nước mắt
- Chảy dịch mũi sau
- Ngứa miệng, họng
- Hôi miệng
- Khàn tiếng, mất giọng
- Cổ họng có đờm xanh hoặc vàng
- Ho
- Sốt
Viêm đường hô hấp dưới:
- Đau tức ngực
- Đờm có thể lẫn máu
- Ho
- Thở khò khè
- Thở khó
- Mệt mỏi
- Sốt
Các tình trạng ác tính:
- Triệu chứng kéo dài trên 3 tháng không đáp ứng với điều trị thông thường
- Sụt cân không rõ nguyên nhân
- Mệt mỏi, suy nhược
- Chán ăn, ăn kém
- Ho kéo dài
- Đờm có thể lẫn máu
- Nổi hạch cổ hoặc các hạch ở các vị trí khác không biến mất
- Cổ to bất thường
- Có thể sờ thấy khối u mềm hoặc rắn
- Đau tức ngực
Các cách điều trị ho có đờm
Mỗi nguyên nhân gây ho có đờm khác nhau, các bác sĩ sẽ kê đơn thuốc theo từng trường hợp cụ thể:
- Thuốc làm long đờm: giúp pha loãng đờm, hỗ trợ đào thải tác nhân gây hại ra khỏi đường hô hấp.
- Thuốc chống histamin: thường được sử dụng cho bệnh nhân dị ứng với triệu chứng ngứa trên da, ho có đờm.
- Thuốc kháng sinh: được dùng cho bệnh nhân ho có đờm xanh, đờm vàng do nhiễm khuẩn.
- Thuốc giãn phế quản: giúp giảm co thắt, mở rộng đường thở, ức chế tiết chất nhầy đối với bệnh nhân hen phế quản hoặc COPD,…
- Thuốc điều trị dạ dày: giảm tiết axit dạ dày kích thích niêm mạc đường hô hấp gây ho có đờm.
Các biện pháp hỗ trợ tại nhà
Tạo độ ẩm cho không khí
- Duy trì độ ẩm trong không khí xung quanh bạn có thể giúp làm mỏng chất nhầy. Mặc dù có người nói rằng hơi nước có thể giúp làm sạch đờm và giảm tắc nghẽn, nhưng không có nhiều bằng chứng khoa học chứng minh điều này và việc sử dụng hơi nước có thể gây bỏng.
- Thay vì sử dụng hơi nước, bạn có thể sử dụng máy tạo ẩm phun sương để tạo độ ẩm. Bạn có thể để máy hoạt động an toàn suốt cả ngày. Đảm bảo thay nước hàng ngày và vệ sinh máy theo hướng dẫn.
Uống đủ nước
- Uống đủ lượng chất lỏng, đặc biệt là nước ấm, có thể giúp làm mỏng chất nhầy. Nước giúp giảm tắc nghẽn bằng cách kích thích chất nhầy di chuyển.
- Hãy thử uống nước trái cây, nước dùng hay súp gà. Các lựa chọn chất lỏng tốt khác bao gồm trà không caffeine và nước trái cây ấm.
Tiêu thụ các thành phần tăng cường sức khỏe hô hấp
- Hãy thử ăn thực phẩm và uống đồ có chanh, gừng và tỏi. Có một số tin đồn rằng chúng có thể giúp làm dịu cảm lạnh, ho và chất nhầy. Thực phẩm cay như ớt cayenne hoặc ớt chứa capsaicin cũng có thể giúp thông thoáng xoang và kích thích chất nhầy di chuyển.
Cách phòng ngừa đau họng có đờm hiệu quả?
Có nhiều cách để ngăn ngừa ho có đờm. Ho có đờm thường là triệu chứng phổ biến của nhiều bệnh khác nhau. Tuy nhiên, bạn có thể tránh ho có đờm bằng cách thực hiện một số biện pháp đơn giản sau:
- Đeo khẩu trang khi ra ngoài.
- Duy trì vệ sinh môi trường, làm sạch và duy trì độ ẩm trong không khí.
- Rửa mũi, súc miệng hàng ngày bằng nước muối sinh lý hoặc nước súc miệng.
- Hạn chế hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc.
- Bổ sung chất xơ, vitamin và khoáng chất thông qua việc ăn hoa quả và rau cải mỗi ngày.
- Tiêm phòng đầy đủ các loại vaccine để phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm như cúm, sởi, thủy đậu,…
Mong rằng bài viết này đã giúp bạn có thêm những hiểu biết hữu ích về các tình trạng bệnh lý dẫn đến ho có đờm cũng như các biện pháp phòng ngừa bệnh hiệu quả. Bằng cách hiểu rõ hơn về ho có đờm và các biện pháp phòng ngừa, bạn có thể tự bảo vệ mình và những người thân yêu khỏi tình trạng này.