Đông trùng hạ thảo – một loại dược liệu quý hiếm và đắt đỏ từ lâu đã được xem là “nhân sâm của các loại nhân sâm” trong Đông y. Từ vùng núi phù sa xa xôi của Tây Tạng, thứ kỳ hoa dị thảo này đã vượt qua mọi thách thức của thời gian và không gian để đến với thị trường thế giới, trở thành một hiện tượng trong làng sức khỏe và sắc đẹp.
Dù tươi hay khô, đông trùng hạ thảo đều được ví như một “phép màu” với hàng loạt công dụng tuyệt vời cho sức khỏe con người. Vậy bí quyết nào giúp pha đông trùng hạ thảo một cách hiệu quả nhất? Hãy cùng Doctors24h tìm hiểu ngay trong bài viết này!
Giới thiệu
Đông trùng (tên khoa học là Hepialus armoricanus) là một loài sâu thuộc bộ Cồn cành (Lepidoptera) sống ở những vùng núi cao Himalaya và các nước châu Á khác như Tây Tạng, Bhutan, Nepal. Đông trùng thường sống ở độ cao từ 3.000 – 5.000m so với mực nước biển.
Khi ở giai đoạn nhộng, loài sâu này bị một loài nấm đặc biệt là Cordyceps sinensis (hay Đông trùng thảo) xâm nhiễm và sống cộng sinh. Nấm Cordyceps sẽ phát triển và đâm xuyên qua cơ thể sâu, tạo thành một khối hỗn hợp giữa sâu và nấm theo một hình dạng đặc trưng, đó chính là “đông trùng hạ thảo”.
Hạ thảo (phần nấm) là phần dài khoảng 3-10cm, màu nâu đen hoặc đen, mọc ra từ đầu của xác nhộng sâu đông trùng. Đây chính là phần thân sậy, cứng của nấm Cordyceps sinensis sau khi xâm nhiễm cơ thể ký chủ. Hạ thảo cùng với đông trùng (phần sâu) tạo thành một thân thể duy nhất, được gọi là “đông trùng hạ thảo”.
Đông trùng hạ thảo là một loại dược liệu nổi tiếng trong y học cổ truyền Trung Quốc và đặc biệt là Tây Tạng từ hàng nghìn năm nay. Nó được tìm thấy tự nhiên ở những vùng núi cao trên dãy Himalaya, phân bố rộng rãi nhất là tại các cao nguyên Tây Tạng thuộc Trung Quốc.
Theo tài liệu cổ, đông trùng hạ thảo lần đầu được phát hiện ở Tây Tạng từ thế kỷ 15, được dân địa phương sử dụng như một vị thuốc quý có khả năng bồi bổ sức khỏe, chống lại suy nhược cơ thể và phục hồi sinh lực. Từ đó, truyền thuyết về “nhân sâm của Tây Tạng” đã lan truyền khắp vùng Đông Á.
Giá trị dinh dưỡng và y học
Thành phần dinh dưỡng
Đông trùng hạ thảo được đánh giá là một loại “thần dược” bởi hàm lượng dinh dưỡng phong phú và đa dạng các hợp chất sinh học quý hiếm.
- Protein đạm (khoảng 25% trọng lượng), các axit amin thiết yếu như arginine, histidine, isoleucine, leucine, lysine, methionine, tryptophan,…
- Chất xơ và polysaccharide
- Vitamin nhóm B, E
- Khoáng chất quan trọng như sắt, kẽm, đồng, photpho, mangan,…
- Axit béo không no, sterol tự nhiên và nhiều hợp chất sinh học khác
Công dụng y học đa dạng
Nhờ thành phần dinh dưỡng đa dạng và phong phú các hợp chất sinh học, đông trùng hạ thảo được tôn vinh với nhiều tác dụng hữu ích cho sức khỏe như:
- Hỗ trợ điều trị bệnh viêm khớp, viêm loét dạ dày, tá tràng
- Giảm cholesterol và đường huyết, ổn định huyết áp
- Tác dụng tốt đến sức khỏe nam giới
Y học cổ truyền
Trong Đông y cổ truyền, đông trùng hạ thảo được xem là một trong những vị thuốc quý hiếm và đắt giá nhất, được tôn vinh với danh hiệu “nhân sâm của các loại nấm”. Từ lâu, nó đã có vai trò rất lớn trong điều trị nhiều chứng bệnh mãn tính, phục hồi sức khỏe và nâng cao thể trạng.
Theo quan niệm cổ truyền Đông phương, đông trùng hạ thảo có vị ngọt, tính ấm, quy kinh Can và Tỳ, có tác dụng bổ khí huyết, tư âm dưỡng hỏa, ích tinh khí. Chính vì vậy nó thường được sử dụng để trị các chứng mệt mỏi, suy nhược cơ thể, ho hen, điều hòa khí huyết, bồi bổ tạng phủ…
Đến ngày nay, đông trùng hạ thảo tiếp tục duy trì vị thế thuốc quý và được nghiên cứu, khai thác trên nhiều lĩnh vực y dược, bào chế thành nhiều dạng khác nhau để sử dụng.
Cách pha đông trùng hạ thảo khô
Để tận hưởng những lợi ích tuyệt vời của đông trùng hạ thảo, một cách đơn giản và phổ biến là pha thành trà uống hàng ngày. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về các phương pháp và bước chuẩn bị để pha trà từ loại đông trùng hạ thảo khô.
Chuẩn bị nguyên liệu
Nguyên liệu quan trọng nhất chính là đông trùng hạ thảo đã được sấy khô, thường có màu nâu đen hoặc đen. Bạn nên chọn loại nguyên chất 100%, đảm bảo chất lượng và tránh sản phẩm kém chất lượng, pha trộn.
Lượng đông trùng hạ thảo khô sử dụng dao động từ 3-10g tùy theo khẩu vị.
Nước là nguyên liệu không thể thiếu để pha trà. Bạn cần chuẩn bị nước nguồn sạch, không có mùi, vị lạ và đạt tiêu chuẩn để đun sôi, pha trà.
Để đun sôi và pha trà đúng cách, bạn cần chuẩn bị một ấm đun nước bằng thủy tinh, men, gốm sứ hoặc nồi nhỏ. Ngoài ra, hãy chuẩn bị cốc hoặc chén pha trà dùng một lần hoặc có thể tái sử dụng sau khi rửa sạch.
Các phương pháp pha
Pha trà đơn giản
Cách pha trà đơn giản nhất là cho đông trùng hạ thảo khô vào bình thủy tinh hoặc cốc, sau đó đổ nước sôi ấm (100°C) lên phần ngâm.
Để cho thời gian đông trùng hạ thảo ngấm nước và hòa tan dưỡng chất ra bên ngoài một cách đầy đủ, bạn nên đợi khoảng 5-10 phút sau khi đổ nước sôi. Nếu ngâm quá lâu, trà sẽ bị đặc quá.
Sau khi ngâm trong thời gian khuyến cáo, bạn có thể lọc bỏ phần bã hoặc để nguyên phần đông trùng hạ thảo trong cốc, tùy theo sở thích.
Pha trà nấm đông trùng hạ thảo khô
Phương pháp này giúp trà ngon hơn, thơm hơn bằng cách đun sôi cùng nước để những dưỡng chất trong nấm được tách ra nhiều hơn.
Đầu tiên, ngâm đông trùng hạ thảo khô trong nước ấm (khoảng 70-80°C) trong khoảng 30 phút để phần nấm nở ra, dễ dàng giải phóng dưỡng chất hơn khi đun sôi.
Sau khi ngâm, cho phần đông trùng đã nở vào đun cùng với lượng nước đủ dùng ở lửa vừa phải trong khoảng 15-20 phút.
Đun quá lâu hoặc quá sôi có thể làm mất đi một phần chất dinh dưỡng và hương vị thơm ngon đặc trưng của trà đông trùng hạ thảo. Vì vậy, chỉ nên đun đủ nhiệt và trong khoảng thời gian khuyến cáo.
Pha đông trùng hạ thảo tươi cùng táo đỏ
Theo một số nguồn y dược cổ truyền, phối hợp đông trùng hạ thảo với táo đỏ sẽ giúp tăng hiệu quả hấp thụ dưỡng chất lên đáng kể.
Trong quan niệm Đông y, táo đỏ có vị chua ngọt, tính hàn có tác dụng thanh nhiệt giải độc, sơ can khí, làm mát máu. Kết hợp với đông trùng ấm tánh, chúng tạo thành chế phẩm trà vừa bổ vừa giải độc hơn.
Ngâm đông trùng khoảng 30 phút.
Đồng thời, gọt vỏ cắt miếng táo đỏ tươi.
Đun sôi nước và cho táo đỏ vào đun khoảng 5 phút.
Sau đó thả đông trùng vào đun tiếp khoảng 15-20 phút cùng táo đỏ.
Lọc bỏ táo và đông trùng (nếu muốn), có thể thưởng thức ngay lúc trà còn nóng.
Lưu ý khi pha đông trùng hạ thảo
Không nên đun sôi quá lâu sẽ làm mất đi một phần dưỡng chất và hương vị thơm ngon của đông trùng.
Tránh để trà quá lâu sau khi pha, nên uống trong vòng 2-3 giờ để đảm bảo chất lượng và hương vị tốt nhất.
Nhiệt độ nước nên nóng đủ (khoảng 80-100°C) nhưng không quá sôi để trà ngon hơn.
Uống trà đông trùng từ từ, không nên vội vàng uống ngay khi quá nóng để tránh làm mất chất dinh dưỡng.
Chọn đông trùng hạ thảo nguyên chất, đảm bảo chất lượng để đảm bảo an toàn, hiệu quả khi sử dụng.
Kết luận
Dù pha theo phương pháp đơn giản hay phối trộn cùng táo đỏ, hạt sen, nhân sâm…, trà đông trùng hạ thảo luôn là một “liều thuốc quý” giúp bồi bổ nội tràng, tăng cường sức đề kháng, kéo dài tuổi thanh xuân. Với những ai đang khao khát một nguồn năng lượng tươi trẻ, khỏe mạnh thì đây quả là một lựa chọn tuyệt vời. Vì vậy, hãy dành cho mình thời gian trọng vọng, khám phá và trân trọng những công dụng diệu kỳ từ vị thảo dược quý này.