Hội Chứng Liệt Nửa Người Là Gì?
Hội chứng liệt nửa người là một trạng thái mất vận động hữu ý ở tay và chân cùng bên cơ thể, xuất phát từ tổn thương bó tháp. Đặc điểm của hội chứng này có thể bao gồm hoặc không có tổn thương thần kinh sọ.
Nguyên Nhân Gây Liệt Nửa Người
Nguyên nhân của hội chứng liệt nửa người có thể xuất phát từ tổn thương thần kinh trung ương tại vị trí não bộ hoặc tủy sống. Tính chất bắt chéo của bó tháp dẫn đến hiện tượng liệt nửa người ở bên đối diện với tổn thương.
Diễn Biến Bệnh
- Bệnh có thể diễn ra đột ngột, cấp tính hoặc từ từ chậm chạp, phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể gây bệnh.
Nguyên Nhân Gây Liệt Nửa Người
- Nguyên Nhân Cấp Tính: Chấn thương não, chấn thương tủy gây chảy máu, chấn thương cột sống chèn ép tủy, đột quỵ não (nhồi máu, xuất huyết), nhồi máu tủy, viêm não, viêm tủy sống
- Nguyên Nhân Ít Cấp Tính Hơn: U não, u tủy sống, rỗng tủy, bệnh lí não miễn dịch.
Yếu Tố Tăng Nguy Cơ
Các yếu tố như THA, đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa mỡ, hút thuốc lá, bệnh lí van tim, rối loạn nhịp tim, và dùng thuốc tránh thai được xem xét là yếu tố thuận lợi tăng nguy cơ gây hội chứng liệt nửa người.
Triệu Chứng và Đánh Giá
- Đánh giá mức độ liệt thông qua đánh giá cơ lực, trương lực cơ, và phản xạ gân xương để định hình tính chất liệt.
- Khám vận động sử dụng nghiệm pháp như Raimiste, Barré chi trên và chi dưới, Mingazzini ở chi dưới.
Thang Điểm Đánh Giá Cơ Lực:
- Độ 0/5: Không có sự co cơ.
- Độ 1/5: Co cơ nhìn thấy được nhưng tạo ra cử động nhỏ.
- Độ 2/5: Có cử động nhưng không thắng được trọng lực.
- Độ 3/5: Cử động thắng trọng lực nhưng không thắng được sức cản.
- Độ 4/5: Cử động thắng được phần nào sức cản của người khám.
- Độ 5/5: Cơ lực bình thường.
Liệt ở chi trên và chi dưới có thể đồng đều hoặc không phụ thuộc vào vị trí tổn thương, ví dụ như tổn thương vùng vỏ não thường dẫn đến liệt không đồng đều, trong khi tổn thương vùng bao trong thường dẫn đến liệt đồng đều ở cả hai chi.