Dinh Dưỡng và Sức Khỏe Ở Việt Nam: Thành Tựu và Thách Thức
Trong những năm gần đây, Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ trong việc cải thiện tình trạng dinh dưỡng của cộng đồng. Ngành Y tế đã hợp tác chặt chẽ với các ngành liên quan để triển khai hiệu quả các biện pháp cải thiện dinh dưỡng và chăm sóc sức khỏe cho người dân, mang lại những kết quả quan trọng.
Tuy nhiên, nước ta vẫn đối mặt với nhiều thách thức về dinh dưỡng. Theo số liệu từ Bộ Y tế, tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi (chiều cao theo tuổi) ở trẻ em dưới 5 tuổi mỗi năm chỉ giảm 1,0%, vẫn đang ở mức cao chiếm 24,6% năm 2015 và có sự chênh lệch nhiều giữa các vùng miền. Khu vực miền núi phía Bắc và Tây Nguyên có tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi lần lượt là 30,3% và 34,2%. Hơn nữa, tình trạng thiếu hụt chất dinh dưỡng vẫn chưa được giải quyết như mong đợi. Tỷ lệ thiếu vitamin A tiền lâm sàng, thiếu máu, và thiếu kẽm đều ở mức lo ngại.
Ngoài ra, vấn đề thừa cân – béo phì, rối loạn chuyển hóa và các yếu tố nguy cơ sức khỏe liên quan đến dinh dưỡng đang gia tăng, đặc biệt là ở khu vực thành thị và các thành phố lớn.
Những yếu tố nguy cơ này đóng góp lớn vào gánh nặng bệnh tật do các bệnh không lây nhiễm. Toàn cầu, ước tính năm 2013 có 70% tử vong liên quan đến dinh dưỡng, trong đó có 11,3 triệu ca tử vong liên quan đến chế độ ăn.
Ở Việt Nam, tỷ lệ thừa cân – béo phì ở trẻ em trên toàn quốc là 5,3%, tăng đột biến ở thành phố Hồ Chí Minh. Tại đây, tỷ lệ thừa cân – béo phì ở trẻ em dưới 5 tuổi đã tăng gấp 3 lần trong hơn 10 năm qua, từ 3,7% lên 11,5%. Tình trạng này cũng đang gia tăng ở học sinh phổ thông.
Ngày nay, 1/3 dân số Việt Nam thiếu hoạt động thể lực, hơn một nửa số người trưởng thành ăn thiếu rau/trái cây và tiêu thụ muối gấp đôi khuyến nghị của WHO. Các bệnh nhân với tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh hô hấp mạn tính, và ung thư đang tăng đáng kể mỗi năm.
Tình trạng về thể lực và chiều cao của người Việt Nam còn hạn chế, đặc biệt là trong nhóm tuổi trẻ. Chiều cao trung bình của thanh niên Việt Nam chỉ tăng thêm 3cm trong hơn 20 năm qua, với mức đạt 164 cm ở nam và 153 cm ở nữ. Để cải thiện tình hình này, cần có những giải pháp can thiệp mạnh mẽ, đặc biệt là trong lĩnh vực dinh dưỡng và vận động thể lực cho trẻ em và người trưởng thành.