Đau tinh hoàn có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, do đó khi xuất hiện dấu hiệu này, quý vị nên đi khám ngay tại bệnh viện để được bác sĩ chăm sóc kịp thời. Bài viết sau đây sẽ cung cấp thông tin về triệu chứng, nguyên nhân, phòng ngừa và cách điều trị cho bệnh đau tinh hoàn.
Đau tinh hoàn là bệnh gì?
Đau tinh hoàn là tình trạng đau nhức xảy ra ở một phần hoặc cả hai tinh hoàn, có thể bắt nguồn đột ngột hoặc kéo dài tùy theo từng trường hợp. Vấn đề này thường ảnh hưởng đến nam giới ở mọi độ tuổi.
Cụ thể, tinh hoàn là cơ quan sinh dục nhỏ hình trứng nằm bên trong một túi da mỏng (biểu). Chức năng chính là sản xuất tinh trùng và nội tiết tố androgen, trong đó chủ yếu là testosterone. Quá trình giải phóng testosterone được kiểm soát bởi hormone kích thích hoàng thể thuỷ trước tuyến yên. Trong khi đó, việc sản xuất tinh trùng sẽ chịu kiểm soát bởi hormone kích thích nang trứng thùy trước tuyến yên và testosterone tuyến sinh dục.
Khi tinh hoàn bị đau buốt, cơn đau có thể là cấp tính (xuất hiện đột ngột và không kéo dài) hoặc mãn tính (từ từ và kéo dài). Đa phần các trường hợp đều xuất phát từ chấn thương bất ngờ, gây đau dữ dội bởi vị trí này hội tụ nhiều dây thần kinh nhạy cảm.
Tuy nhiên, cơn đau cũng có thể bắt nguồn từ những yếu tố khác, thậm chí không hoàn toàn đến từ tinh hoàn mà là một bộ phận khác trên cơ thể như bẹn bìu, vùng bìu, thận, niệu quản. Loại này được gọi là đau chuyển tiếp.
Bị đau tinh hoàn cảnh báo bệnh gì?
Dấu hiệu đau tinh hoàn có thể là biểu hiện của nhiều loại bệnh khác nhau như: cục máu, xoắn tinh hoàn, viêm tinh hoàn, viêm mào tinh hoàn, nang tinh hoàn, tràn dịch màng tinh hoàn, thoát vị bẹn, ung thư tinh hoàn, giãn tĩnh mạch thừng tinh, sỏi tinh hoàn, và các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Nguyên nhân gây đau tinh hoàn
Đa số nam giới gặp phải tình trạng đau tinh hoàn do chấn thương, bởi tinh hoàn là khu vực rất nhạy cảm với nhiều dây thần kinh. Tuy nhiên, đau tinh hoàn cũng có thể bắt nguồn từ các bộ phận khác trên cơ thể như bẹn bìu, thận, niệu quản, và lan truyền đến tinh hoàn.
Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây đau tinh hoàn:
- Viêm tinh hoàn: Tình trạng sưng, nóng, đỏ và đau ở một hoặc cả hai bên tinh hoàn do nhiễm vi khuẩn hoặc virus. Virus gây bệnh quai bị cũng là nguyên nhân phổ biến gây viêm tinh hoàn.
- Thoát vị bẹn: Xảy ra khi một phần ruột hoặc mạc nối bị đẩy vào vị trí yếu của cơ thành bụng và xuống bìu, gây đau tức khó chịu. Trong một số trường hợp thoát vị bẹn nghẹt cần phải phẫu thuật khẩn cấp.
- Viêm mào tinh hoàn: Mào tinh hoàn là một nhóm ống mỏng cuộn tròn có nhiệm vụ mang tinh trùng từ tinh hoàn đến ống dẫn tinh. Khi bị viêm mào tinh hoàn, nam giới sẽ cảm thấy đau, bìu sưng, nóng khi chạm vào, mào tinh viêm to và rắn cứng. Triệu chứng có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần, thậm chí hơn 6 tuần.
- Nang mào tinh hoàn: Đây là những không gian chứa đầy dịch hình thành bên trong mào tinh gần tinh hoàn. Những u nang này không phải là ung thư nhưng đôi khi phát triển lớn, gây khó chịu.
- Tràn dịch màng tinh hoàn: Đây là tình trạng phổ biến, gây đau và nhiễm trùng.
- Khối tụ máu: Xảy ra khi máu bao quanh tinh hoàn, thường do chấn thương.
- Giãn tĩnh mạch thừng tinh: Các tĩnh mạch lớn xuất hiện bất thường gần tinh hoàn, gây khó chịu âm ỉ, cơn đau thường giảm bớt khi nằm xuống. Trong nhiều trường hợp, giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và cần được điều trị bằng phẫu thuật.
- Xoắn tinh hoàn: Xoắn đường cung cấp máu cho tinh hoàn, dẫn đến đau dữ dội. Tình trạng này có thể xảy ra bất kỳ lúc nào và cần được phẫu thuật ngay lập tức để tránh nguy cơ hoại tử tinh hoàn.
- Sỏi thận: Sỏi có thể mắc kẹt trong niệu quản (ống dẫn nước tiểu từ thận vào bàng quang), gây đau lưng, đau bộ phận sinh dục hoặc hố chậu. Tùy vào kích thước, viên sỏi sẽ tự trôi ra ngoài hoặc cần phẫu thuật.
- Hội chứng đau sau thắt ống dẫn tinh: Cơn đau tinh hoàn này thường xuất phát do áp lực trong ống dẫn tinh hoặc mào tinh tăng lên.
- Nhiễm trùng đường tiết niệu: Vi khuẩn xâm nhập vào niệu đạo, bàng quang và thận có thể dẫn đến nhiễm trùng đường sinh dục. Nam giới vẫn có thể bị đau tinh hoàn, tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu máu.
- Ung thư tinh hoàn: Phổ biến nhất ở nam giới 15 – 35 tuổi, với triệu chứng đau âm ỉ ở bẹn bìu, tinh hoàn, sưng tinh hoàn, đau vùng bụng dưới.
Nếu bạn gặp phải bất kỳ triệu chứng nào liên quan đến đau tinh hoàn, hãy thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Chẩn đoán đau tinh hoàn
Trong quá trình khám bệnh, bác sĩ có thể hướng dẫn người bệnh thực hiện các động tác như đứng lên hoặc nằm xuống để kiểm tra tình trạng sức khỏe. Bác sĩ sẽ thu thập thông tin về thời điểm bắt đầu cơn đau, thời gian kéo dài, mức độ đau, vị trí đau, tiền sử y tế, lịch sử phẫu thuật của người bệnh…
Để loại trừ nguyên nhân tinh hoàn bị đau do nhiễm trùng, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện xét nghiệm máu hoặc nước tiểu.
Nếu cần, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện siêu âm hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) để kiểm tra nếu nghi ngờ tinh hoàn có u.
Phương pháp điều trị đau tinh hoàn
Điều trị tại nhà
- Chườm đá: Áp đá lên vị trí đau để giảm sưng và đau.
- Nâng đỡ bìu: Đặt một chiếc khăn cuộn dưới bìu khi nằm để giảm áp lực.
- Tắm nước ấm: Tắm nước ấm để thư giãn cơ bắp và giảm đau.
Dùng thuốc
- Thuốc giảm đau: Sử dụng các loại thuốc giảm đau không kê đơn như Ibuprofen hoặc Paracetamol.
- Thuốc kháng sinh: Nếu có nhiễm trùng, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh để chống lại vi khuẩn gây nhiễm trùng.
Phẫu thuật
- Phẫu thuật thường không cần thiết trừ khi gặp tình huống khẩn cấp như xoắn tinh hoàn hoặc ung thư tinh hoàn.
- Sửa chữa thoát vị bẹn: Phẫu thuật để sửa chữa thoát vị bẹn.
- Cắt bỏ mào tinh hoàn: Trong trường hợp viêm mào tinh hoàn nghiêm trọng.
- Nối lại ống dẫn tinh: Khi cần thiết sau phẫu thuật thắt ống dẫn tinh.
- Tán sỏi bằng sóng xung kích: Để loại bỏ sỏi thận gây đau tinh hoàn.
- Cắt bỏ tinh hoàn: Trong trường hợp ung thư tinh hoàn.
Biện pháp ngăn ngừa tình trạng đau tinh hoàn
Không phải tất cả các cơn đau tinh hoàn đều có thể phòng ngừa, nhưng thay đổi lối sống lành mạnh có thể ngăn chặn một số nguyên nhân cơ bản gây tổn thương. Cụ thể như sau:
- Mặc đồ bảo hộ khi chơi thể thao: Sử dụng đồ bảo hộ để tránh chấn thương tinh hoàn.
- Quan hệ tình dục an toàn: Sử dụng bao cao su khi quan hệ để tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
- Kiểm tra tinh hoàn hàng tháng: Tự kiểm tra tinh hoàn mỗi tháng để phát hiện sớm những thay đổi bất thường hoặc sự xuất hiện của khối u.
- Không nín tiểu: Để ngăn ngừa nhiễm trùng đường tiết niệu, không nên nín tiểu.
Bằng cách tuân thủ những phương pháp điều trị và biện pháp ngăn ngừa này, bạn có thể giảm thiểu nguy cơ và mức độ nghiêm trọng của đau tinh hoàn.
Trên đây là tổng hợp đầy đủ mọi thông tin liên quan đến vấn đề đau tinh hoàn. Hy vọng rằng qua những chia sẻ này, người bệnh sẽ có thêm nhiều thông tin hữu ích để theo dõi, phát hiện và điều trị hiệu quả hơn.