Các dấu hiệu của cơn đau nửa đầu có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau và gây ra sự không thoải mái trong cuộc sống hàng ngày, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bạn. Vì vậy, việc phát hiện sớm bệnh thông qua các triệu chứng đau nửa đầu điển hình và điều trị kịp thời là rất quan trọng. Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này.
Đau nửa đầu là bệnh gì?
Đau nửa đầu (hay đau đầu Migraine) là tình trạng đau xảy ra ở một bên đầu, xuất hiện đột ngột và gây đau nhói kéo dài từ vài giờ đến vài ngày. Tình trạng này thường kèm theo các triệu chứng như buồn nôn, nôn hoặc nhạy cảm với ánh sáng và tiếng ồn. Điều này gây cản trở đáng kể đến cuộc sống và các hoạt động bình thường của người bệnh.
Các loại đau nửa đầu
- Đau đầu với dấu hiệu báo trước (aura): Bệnh nhân có thể phát hiện các tín hiệu cảnh báo cho cơn đau nửa đầu sắp xảy ra, ví dụ như thấy ánh sáng lóe lên.
- Đau đầu không có dấu hiệu báo trước: Đây là loại phổ biến nhất, cơn đau đột ngột xuất hiện mà không có bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào.
- Đau đầu có aura nhưng không đau: Được gọi là đau đầu thầm lặng, khi có các dấu hiệu cảnh báo hoặc triệu chứng khác nhưng không có cơn đau đầu xảy ra.
Tần suất cơn đau nửa đầu cũng thay đổi tùy theo từng người. Một số người thường xuyên phải đối mặt với cơn đau, có thể lên đến vài lần mỗi tuần, trong khi có người chỉ bị đau đầu đôi khi. Khoảng thời gian không có triệu chứng giữa các cơn đau có thể kéo dài nhiều năm.
Triệu chứng đau nửa đầu
Bệnh đau nửa đầu thường tiến triển qua 4 giai đoạn: tiền triệu, dấu báo thoáng qua, cơn đau đầu Migraine, và giai đoạn sau cơn đau đầu. Tuy nhiên, không phải ai cũng trải qua đầy đủ các giai đoạn này.
Giai đoạn tiền triệu
Một hoặc hai ngày trước khi cơn đau đầu Migraine diễn ra, bạn có thể nhận thấy những dấu hiệu cảnh báo về cơn đau sắp tới, bao gồm:
- Táo bón
- Thay đổi tâm trạng, từ buồn rầu sang hưng phấn
- Thèm ăn
- Cứng cổ
- Tăng cảm giác khát nước và đi tiểu nhiều hơn
- Ngáp thường xuyên
Giai đoạn có dấu báo thoáng qua (aura)
Một số người có thể gặp những dấu báo thoáng qua trước khi bước vào cơn đau đầu Migraine. Mỗi triệu chứng bắt đầu từ từ, rõ ràng hơn trong vài phút, kéo dài trong khoảng 20–60 phút và sau đó bắt đầu biến mất. Các biểu hiện bao gồm:
- Rối loạn thị giác, chẳng hạn như nhìn thấy nhiều điểm sáng, tia sáng lóe lên, hay nhiều hình dạng khác nhau
- Mất thị lực tạm thời
- Cảm giác châm chích ở một bên cánh tay hay chân
- Tê, yếu ở một bên mặt hay một bên cơ thể
- Gặp khó khăn khi nói chuyện
- Nghe thấy các tiếng ồn hay nhạc bên tai
- Không thể kiểm soát chuyển động cơ thể
Giai đoạn đau nửa đầu cùng các triệu chứng khác
Cơn đau đầu Migraine thường kéo dài từ 4–72 tiếng nếu không được điều trị. Trong lúc này, bạn có thể bị:
- Đau ở một bên đầu, nhưng cũng có khi đau khắp cả đầu
- Đau nhói từng cơn hoặc đau như bị đập vào đầu
- Đau tăng khi tiếp xúc với ánh sáng, âm thanh lớn, hoặc đôi khi nhạy cảm với mùi
- Buồn nôn và nôn mửa
Khi bệnh nhân buồn nôn cần dừng tập ngay lập tức vì giai đoạn đau nửa đầu có thể xuất hiện triệu chứng nôn và buồn nôn.
Giai đoạn sau cơn đau nửa đầu
Sau khi trải qua cơn đau đầu Migraine, đa số người bệnh cảm thấy kiệt sức, mệt mỏi, không còn tỉnh táo và cần nghỉ ngơi cả ngày. Thế nhưng, một số người lại cho biết họ cảm thấy phấn chấn hơn.
Lưu ý: Vận động đầu đột ngột sau khi có cơn đau có thể khiến cơn đau đầu quay trở lại.
Nguyên nhân đau nửa đầu
Hiện nay, nguyên nhân của bệnh đau nửa đầu vẫn chưa được xác định chính xác. Theo các chuyên gia, cơn đau này có thể xuất phát từ một số lý do sau đây:
- Vấn đề về thần kinh cột sống cổ như thoái hóa đốt sống cổ, thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ có thể gây chèn ép dây thần kinh, ảnh hưởng đến sự lưu thông máu lên não, dẫn đến đau nửa đầu kèm theo chóng mặt và hoa mắt.
- Sự thay đổi trong não và hệ thần kinh có thể làm mất cân bằng hóa chất như Serotonin, gây ra cơn đau đầu.
- Yếu tố di truyền: Có 75% trường hợp người mắc đau nửa đầu có người thân trong gia đình cũng mắc bệnh này.
- Tuổi tác: Bệnh đau nửa đầu thường xuất hiện ở độ tuổi từ 20-50 và ít khi xảy ra sau 60 tuổi.
- Thay đổi nội tiết tố ở phụ nữ: Sự biến đổi Estrogen trong cơ thể, đặc biệt trong thời kỳ kinh nguyệt, mang thai và mãn kinh có thể gây đau nửa đầu.
- Kích thích cảm giác: Ánh sáng chói, âm thanh lớn, mùi hương mạnh như nước hoa, khói thuốc, sơn pha loãng có thể gây đau nửa đầu cho một số người.
- Thói quen sinh hoạt: Căng thẳng, áp lực, mất ngủ, hoạt động thể chất quá mức đều có thể gây đau nửa đầu.
- Thời tiết thay đổi: Sự biến đổi giữa các mùa, thời tiết không ổn định có thể khiến bạn dễ bị đau nửa đầu.
- Sử dụng thuốc: Thuốc giãn mạch, thuốc tránh thai có thể làm tăng cường cơn đau nửa đầu.
- Chế độ ăn uống: Ăn nhiều đồ mặn, đồ chế biến sẵn, sử dụng phụ gia thực phẩm, cà phê, rượu bia cũng có thể gây đau nửa đầu.
Cách điều trị chứng đau nửa đầu
Mục tiêu của việc điều trị đau nửa đầu là dừng các triệu chứng hiện tại và ngăn ngừa sự tái phát của cơn đau trong tương lai.
Có nhiều loại thuốc được sử dụng để điều trị đau nửa đầu, chúng có thể được phân loại thành 2 nhóm chính:
- Thuốc giảm đau được sử dụng để điều trị cơn đau nửa đầu và giảm các triệu chứng. Các loại thuốc thông thường bao gồm NSAIDs, sumatriptan, dihydroergotamine, lasmitidan, opioid, thuốc chống nôn…
- Thuốc phòng ngừa có thể được sử dụng hàng ngày để giảm độ nghiêm trọng hoặc tần suất của cơn đau nửa đầu. Các lựa chọn trong nhóm này bao gồm thuốc làm hạ huyết áp (như chẹn beta), thuốc chống trầm cảm ba vòng, thuốc chống động kinh (valproate, topiramate)…
Một số biện pháp giúp tự xử lý tại nhà
Có thể thử áp dụng một số biện pháp giúp giảm nhẹ triệu chứng đau nửa đầu tại nhà như sau:
- Nghỉ ngơi, nhắm mắt và nằm thư giãn trong một không gian yên tĩnh, không có quá nhiều ánh sáng.
- Thay quần áo rộng rãi, thoải mái hoặc chườm mát vùng trán.
- Uống đủ nước để cung cấp độ ẩm cho cơ thể.
Để phòng ngừa đau nửa đầu (migraine), bạn nên thay đổi lối sống hướng tới việc lành mạnh và tích cực hơn:
- Tìm cách quản lý căng thẳng trong công việc và cuộc sống bằng cách tập thể dục, thiền và thực hiện liệu pháp phản hồi sinh học. Những phương pháp này có thể giúp giảm mức độ và tần suất xuất hiện của đau nửa đầu.
- Ghi chú lại những yếu tố gây kích thích cơn đau nửa đầu để điều chỉnh lối sống phù hợp.
- Nếu bạn đang bị béo phì hoặc thừa cân, hãy cố gắng giảm cân. Điều này có thể ngăn ngừa cơn đau nửa đầu xuất hiện.
Trên đây chúng ta đã tìm hiểu về những thông tin cơ bản về bệnh đau nửa đầu bao gồm nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán và các yếu tố nguy cơ liên quan. Hiểu rõ về bệnh đau nửa đầu và các phương pháp điều trị sẽ giúp bạn quản lý tốt tình trạng này, giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của các cơn đau, cải thiện chất lượng cuộc sống và nâng cao sức khỏe tổng thể.