Bệnh than là gì?
Bệnh than, hay còn được biết đến với tên gọi khác là bệnh nhiệt than, thuộc nhóm bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn gram dương hình que Bacillus anthracis gây ra. Vi khuẩn này thường tồn tại tự nhiên trong đất hoặc ký sinh trên các loại động vật nuôi hoặc động vật hoang dã.
Khi con người tiếp xúc với động vật mang theo vi khuẩn gây bệnh, có thể xảy ra truyền nhiễm và dẫn đến bệnh nghiêm trọng khi vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể. Các đường tiếp xúc chủ yếu bao gồm:
1. Nhiễm qua da: Xảy ra khi mầm bệnh tiếp xúc qua vết thương trên da hoặc khi sử dụng các sản phẩm từ động vật như lông, da sống, len, v.v. Các vị trí thường bị ảnh hưởng là cổ, cẳng tay, và bàn tay. Mầm bệnh ủ từ 1-7 ngày trước khi xuất hiện triệu chứng.
2. Nhiễm qua đường hô hấp: Người có thể hít phải bào tử vi khuẩn trong không khí, thường xuất hiện ở những nơi sản xuất len từ lông động vật, nhà máy giết mổ, v.v. Triệu chứng đầu tiên thường là khó thở do ảnh hưởng đến hạch bạch huyết ở ngực và có thể lan đến các cơ quan hô hấp khác.
3. Nhiễm qua đường tiêu hóa: Xảy ra khi sử dụng thịt động vật chưa nấu chín kỹ, có chứa mầm bệnh, và khi nuốt vào cơ thể sẽ gây nhiễm trùng trong đường tiêu hóa.
Các triệu chứng nhận biết mắc bệnh than
Các triệu chứng của bệnh nhiễm qua da
- Xuất hiện vết giộp, u nhỏ và ngứa như khi bị côn trùng đốt.
- Sưng nhẹ xung quanh miệng vết thương và sưng tấy khi bệnh khởi phát.
- Vết thương trên da xuất hiện màu đen bên trong tâm vết thương sau khi giảm các vết rộp, u nhỏ.
Các triệu chứng của bệnh nhiễm qua đường hô hấp
- Sốt và ớn lạnh.
- Khó chịu ở ngực và khó thở.
- Ho khan, nhói ngực mỗi khi ho.
- Buồn nôn, nôn mửa, đau bụng.
- Đau đầu.
- Toát mồ hôi.
- Đau mỏi toàn thân, tinh thần mệt mỏi.
Các triệu chứng của bệnh nhiễm qua đường tiêu hóa
- Sốt và ớn lạnh.
- Sưng ở vị trí cổ hoặc các hạch ở cổ.
- Đau họng, đau khi nuốt.
- Giọng khàn hoặc mất giọng.
- Buồn nôn và nôn mửa, đặc biệt là nôn máu.
- Đau bụng, tiêu chảy (một số trường hợp tiêu chảy máu).
- Đau đầu, chóng mặt.
- Lả người, mệt mỏi.
Những đối tượng dễ mắc
- Những người làm việc ngoài trời hoặc trong môi trường có động vật hoang dã.
- Nhà nghiên cứu khoa học nghiên cứu về bệnh than trong phòng thí nghiệm.
- Những người làm việc trong những ngành sản xuất chế phẩm từ động vật hoang dã như nhà máy len, nhà máy giết mổ, nhà máy xử lý da, v.v.
- Các nhân viên bảo tồn và nghiên cứu động vật hoang dã.
- Nhân viên y tế làm việc trong lĩnh vực thú y và tiếp xúc trực tiếp với động vật.
Cách chẩn đoán và điều trị
Chẩn đoán bệnh
Chẩn đoán bệnh than thường được xác định khi xuất hiện triệu chứng hoặc khi có tiếp xúc với động vật có thể mang mầm bệnh. Xét nghiệm máu để đo chỉ số kháng thể và độc tố là cách chính xác nhất để chẩn đoán.
Điều trị bệnh
Bệnh nhân thường được điều trị bằng kháng sinh qua đường uống hoặc kết hợp với đường truyền tĩnh mạch. Điều trị này thường kéo dài khoảng 10 ngày để đảm bảo giảm triệu chứng và giảm nồng độ vi khuẩn.
Cách phòng ngừa
- Giữ vệ sinh và rửa tay sát khuẩn sau khi tiếp xúc với động vật.
- Hạn chế tiếp xúc với động vật nếu có vết thương trên da.
- Tránh sử dụng thịt động vật chưa chế biến hoặc chưa nấu chín.
- Sử dụng đồ bảo hộ lao động khi làm việc ở những khu vực có nguy cơ cao nhiễm bệnh.
Những người có nguy cơ cao nên được hỗ trợ tiêm vắc xin hàng năm để bảo vệ sức khỏe.