Cải Thìa – Brassica chinensis L.
1. Đặc Điểm Hình Thái
- Cải thìa là cây thảo sống một hoặc hai năm, với chiều cao dao động từ 25-70cm, thậm chí có thể đạt tới 1,5m.
- Rễ không phình thành củ, lá ở gốc to, màu xanh nhạt, gân giữa trắng, nạc; phiến lá hình bầu dục, nhẵn, nguyên hay có răng không rõ, men theo cuống và không tạo thành cánh; các lá ở phần trên hình giáo.
- Hoa màu vàng tươi họp thành chùm ở đỉnh; hoa dài 1-1,4cm, có 6 nhị. Quả cải dài 4-11cm, có mỏ; hạt tròn, đường kính 1-1,5mm, màu nâu tím. Ra hoa vào mùa xuân. Có nhiều giống trồng, bao gồm cả loại lá sít nhau tạo thành bắp dài hoặc bắp tròn.
2. Sinh Thái và Phân Bố
- Cải thìa có nguồn gốc ở Trung Quốc và đã được nhập trồng rộng rãi ở Việt Nam.
- Trong nước, nó được trồng khắp mọi nơi, từ đồng bằng đến núi cao, có thể trồng quanh năm ngoại trừ những tháng quá nóng. Loại rau này ít cay nồng hơn cải bẹ xanh.
3. Bộ Phận Dùng và Thu Hái
- Toàn cây được sử dụng và gọi là Herba Brassicae Chinensis.
4. Thành Phần Hoá Học
- Cải thìa chứa nhiều vitamin A, B, và C. Đặc biệt, lượng vitamin C trong nó rất cao và vẫn duy trì ổn định sau khi phơi khô.
5. Tính Vị, Tác Dụng và Công Dụng
- Cải thìa có vị ngọt, tính bình, là thực phẩm dưỡng sinh, có khả năng lợi trường vị, thanh nhiệt, lợi tiểu tiện và ngừa bệnh ngoài da.
- Có tác dụng chống scorbut, giúp tạng khớp và giảm sưng. Hạt Cải thìa kích thích tiêu hoá, nhuận tràng.
- Cải thìa cũng được biết đến với khả năng chống hoại huyết và làm tan sưng.
6. Công Dụng Làm Thuốc
- Lá của cây Cải thìa được sử dụng làm rau xanh, có thể ăn sống như xà lách hoặc nấu chín để ăn.
- Cải thìa cũng được sử dụng trong y học dân dụ, bao gồm việc chữa trị nhiều bệnh như thanh nhiệt, chống scorbut, lợi tiểu, trị nội nhiệt ở trẻ em, và giúp ổn định dinh dưỡng.
7. Đơn Thuốc và Ứng Dụng
- Có thể sử dụng Cải thìa để chế biến nước uống thanh nhiệt hoặc kết hợp với thực phẩm khác như nước sôi, muối dưa, và thịt để tạo ra những món ăn hấp dẫn.
- Nước ép Cải thìa cũng được sử dụng để trị nội nhiệt ở trẻ em và đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
8. Ghi Chú
- Cải thìa có lịch sử dùng trong y học truyền thống và đang được khám phá để áp dụng trong các liệu pháp dưỡng sinh và phòng trị bệnh.